act legal covers all major European business centres.
Warsaw | Amsterdam | Bratislava | Bucharest | Budapest | Frankfurt | Milan | Prague | Vienna
meet us at www.actlegal.com

x
x

actlegal.com

Kategoria: Koronawirus alert

Najnowsze zmiany w prawie restrukturyzacyjnym

Posted on by Kancelaria

Najpopularniejsza obecnie procedura restrukturyzacyjna najprawdopodobniej zostanie z nami na dłużej, chociaż w trochę innym kształcie.

Uproszczona restrukturyzacja wprowadzona została przez jedną ze specustaw covidowych, zwaną tarczą antykryzysową 4.0. W pierwotnym założeniu otwarcie uproszczonej restrukturyzacji, będącej narzędziem stworzonym bezpośrednio do walki z gospodarczymi skutkami epidemii koronawirusa, miało być możliwe tylko do 30 czerwca 2021 r.

Fenomen popularności procedury

Przez kilka miesięcy obowiązywania przepisów uproszczona restrukturyzacja stała się najpopularniejszym, najczęściej otwieranym postępowaniem restrukturyzacyjnym. Przykładowo w grudniu 2020 r. otwarto w Polsce 120 uproszczonych restrukturyzacji i tylko 7 innych rodzajów postępowań restrukturyzacyjnych. Wyjątkowo wysoki jest także odsetek zawieranych układów w stosunku do liczby otwieranych postępowań.

Jak działa uproszczona restrukturyzacja?

Jej cechą charakterystyczną jest samodzielne otwarcie postępowania przez dłużnika poprzez dokonanie obwieszczenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Postępowanie wszczynane jest zatem bez udziału sądu. Wcześniej dłużnik musi zawrzeć umowę z dowolnie wybranym doradcą restrukturyzacyjnym, który staje się nadzorcą układu. Główną zaletą postepowania z punktu widzenia dłużnika jest to, że już od dnia obwieszczenia w MSiG o otwarciu postępowania otrzymuje on bardzo szeroki pakiet ochronny. Składa się na niego m.in. ochrona przed postępowaniami egzekucyjnymi oraz przed wypowiadaniem dłużnikowi niektórych umów, jak np. umowy najmu, dzierżawy, leasingu czy kredytu. Od dnia otwarcia postepowania dłużnik ma 4 miesiące takich warunków ochronnych, żeby, z pomocą nadzorcy, zawrzeć układ z wierzycielami. Udział sądu sprowadza się głównie do zatwierdzenia układu.

Projekt zmian w prawie restrukturyzacyjnym

W ostatnich dniach na stronie Rządowego Centrum Legislacji pojawił się projekt ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych oraz niektórych innych ustaw przewidujący wprowadzenie do Prawa restrukturyzacyjnego elementów uproszczonej restrukturyzacji na stałe, jednak w zmodyfikowanej wersji.

Co się zmieni?

W stosunku do dotychczasowej uproszczonej restrukturyzacji projekt przewiduje następujące różnice:

– obwieszczenia inicjującego postępowanie będzie można dokonać dopiero po sporządzeniu spisu wierzytelności, spisu wierzytelności spornych oraz wstępnego planu restrukturyzacyjnego (do tej pory wystarczyło przekazanie nadzorcy układu spisów wierzytelności i propozycji układowych), a zatem konieczny będzie większy wysiłek nadzorcy oraz dłużnika jeszcze przed zainicjowaniem procedury. Dotychczas wszystkie bardziej skomplikowane dokumenty sporządzane były dopiero po otwarciu postępowania,

– obwieszczenia nie będzie dokonywał samodzielnie dłużnik – jak było do tej pory, lecz nadzorca układu,

– postępowanie będzie można zainicjować tylko raz na 10 lat i tylko jeśli w ciągu ostatnich 10 lat wobec dłużnika nie umorzono innego postępowania restrukturyzacyjnego (chyba że umorzenie nastąpiło za zgodą rady wierzycieli),

– nadzorca układu będzie zobowiązany do założenia i prowadzenia akt w systemie teleinformatycznym (internetowym) obsługującym postępowanie sądowe,

– ochrona przed egzekucjami będzie jeszcze szersza niż dotychczas, przewidziano całkowity zakaz egzekucji z majątku dłużnika,

– ochrona przed wypowiadaniem dłużnikowi umów będzie rozszerzona i będzie dotyczyła wszystkich umów o podstawowym znaczeniu dla prowadzenia przedsiębiorstwa dłużnika. Spis tych umów będzie sporządzał nadzorca w terminie 21 dni od otwarcia postępowania,

– jeżeli chodzi o głosowanie nad układem, regułą będzie głosowanie w systemie teleinformatycznym obsługującym postępowanie sądowe,

– sąd, podobnie jak do tej pory, będzie mógł uchylić skutki obwieszczenia o otwarciu postępowania, jeżeli stwierdzi, że prowadzą one do pokrzywdzenia wierzycieli. Zgodnie z projektowanymi przepisami na postanowienie w tym przedmiocie będzie przysługiwać zażalenie, czego nie przewidywały dotychczasowe przepisy. Innymi słowy, restrukturyzowany dłużnik będzie miał szansę się wypowiedzieć zanim sąd odbierze mu parasol ochronny.

Szczegółowe unormowania mogą jeszcze ulec drobnym zmianom, ale widać już w jakim kierunku zmierza nowelizacja. Jak dotychczas uproszczona restrukturyzacja sprawdza się bardzo dobrze, biorąc pod uwagę popularność tej procedury. Najprawdopodobniej zostanie ona na stałe w polskim prawie.

Jeżeli chcieliby Państwo uzyskać więcej informacji na ten temat albo byli zainteresowani przeprowadzeniem takiego postępowania zapraszamy serdecznie do kontaktu:

Barbara Szczepkowska
Co-Head of Bankruptcy and Restructuring Practice / radca prawny / wspólnik / doradca restrukturyzacyjny
tel. +48 22 420 59 59
mob. +48 602 260 127
barbara.szczepkowska@actlegal-bsww.com

Czy pandemia zmieniła umowy najmu na rynku biurowym?

Posted on by adminTS

Jeszcze do niedawna wszyscy żyliśmy na zielonej wyspie. Boom gospodarczy zdawał się trwać i trwać. Firmy rozwijały się, rekrutowały i sukcesywnie powiększały wolumen zajmowanej przez siebie powierzchni. Deweloperzy odpowiadali na sygnał – kupowali, budowali, przygotowywali nowe biura i przekazywali je najemcom.

Gdyby niniejszy tekst był mrożącym krew w żyłam thrillerem, teraz powinny nastąpić słowa: aż przyszła pandemia tajemniczego SARS-CoV-2 i zmieniła wszystko. Ale że nie jesteśmy w thrillerze, spróbujmy skupić się na faktach, a fakty są dwa.

Pierwszy fakt jest taki, że pandemia faktycznie przyszła. Jeszcze niedawno wydawało się, że będzie jak ptasia grypa – czyli pewnie przyjdzie i trochę pobędzie, ale właściwie nie u nas, tylko gdzieś w Azji, niby ktoś ją miał, ale nikt takiego kogoś nie zna, a całe zamieszanie rozejdzie się po kościach jak tylko parlament przyjmie nową ustawę i rolnicy, górnicy lub pielęgniarki (*niepotrzebne skreślić) wyjdą na ulice. Tak się jednak nie stało. Pandemia i związane z nią ograniczenia stały się elementem naszego codziennego życia – nosimy maseczki, często myjemy ręce i unikamy zatłoczonych miejsc.

Drugi fakt jest taki, że pandemia faktycznie wpłynęła nie tylko rynek nieruchomości komercyjnych, ale i rynek w ogóle. Pierwsze reakcje były różne – od nerwowych i ostrożnych (uwaga, uwaga – wstrzymujemy wszystkie procesy, bierzemy głęboki oddech i obserwujemy sytuację), do tych bardziej wyważonych i metodycznych (spokojnie, na razie nic się nie dzieje, mamy decyzję centrali, finansowanie – dokończymy ten projekt).

Po tym jednak, jak pierwszy kurz pandemii opadł, warto pokusić się o szerszą analizę tego, jakie piętno odcisnęła (odciśnie?) ona na umowach najmu zawieranych na rynku biurowym.

Primo, w naturalny sposób nasuwa się wniosek, że skoro najemcy ostrożniej podejmują decyzję
o zaangażowaniu się w długoterminowe umowy najmu, a więc w konsekwencji chętnych na powierzchnie biurowe jest mniej, rynek odpowie zmniejszeniem czynszów bazowych. Trudno powiedzieć, jak będzie to wyglądać w dłuższej perspektywie, natomiast pewne jest jedno:
w budynkach aktualnie oddawanych do użytku, raczej nie należy się spodziewać spektakularnych okazji. Deweloperzy ponieśli określone koszty przygotowania inwestycji w takim kształcie, w jakim jest oferowana najemcom – nabyli grunt, wybudowali budynek w określonym standardzie (i w określonej cenie), uzyskali finansowanie zewnętrzne, którego warunki narzucają minimalne wymagania co do czynszów.

Secudno, nie będzie też odkryciem stwierdzenie, że wszyscy po trosze nauczyliśmy się pracować
z domu. Wiele firm odkryło, że sprawdza się to na tyle dobrze, że biuro w dotychczasowym kształcie nie będzie im potrzebne. Pandemia odbiła się także na kondycji finansowej wielu z nich. Najemcy zastanawiają się teraz czy tempo ich rozwoju utrzyma się, czy przeciwnie, zmierzą się z koniecznością redukcji personelu. Dlatego też można powiedzieć, że pandemia doprowadziła do weryfikacji własnych potrzeb firm, a co za tym idzie do zmniejszenia wolumenu modułów bazowych, które mają być przedmiotem najmu. Ponieważ nie wiadomo co będzie, ważne jest tu i teraz, a wszystko inne niech będzie opcją.

Właśnie, opcją. Zauważalnym trendem w umowach najmu zawieranych w czasach pandemii jest oczekiwanie elastyczności umowy najmu na większą niż dotąd skalę.

Oczywiście – instrumenty do zapewnienia takiej elastyczności występowały w umowach najmu zawsze. Regularnie spotykaliśmy się np. z zabezpieczaniem opcji ekspansji w danym budynku czy kompleksie (rezerwacje, opcje najmu dodatkowej powierzchni, prawa pierwszeństwa). Dotąd jednak wydawało się, że standardem są takie prawa na określoną z góry powierzchnię, ograniczone w czasie, przynajmniej w kontekście utrzymania z góry wynegocjowanych warunków. Aktualnie obserwujemy, że najemcy oczekują większej swobody w kształtowaniu opcji najmu dodatkowych powierzchni, co na ogół spotyka się z pozytywną odpowiedzią wynajmujących.

Coraz więcej najemców oczekuje także opcji stopniowej redukcji powierzchni po pewnym okresie czasu, a nawet całkowitego zerwania umowy (tzw. break option). Tu jednak deweloperzy są mniej skłonni do ustępstw. Ponadto, jeszcze do niedawna takie mechanizmy wiązały się z odpowiednim wynagrodzeniem dla wynajmujących, które w przeważającej części miało rekompensować im zysk nieosiągnięty z tytułu najmu w dłuższej perspektywie czasu, aktualnie natomiast strony skupiają się przede wszystkim na zobowiązaniu najemców do zwrotu nadprogramowych zachęt finansowych, jakie zostały im przyznane w odniesieniu do pierwotnie zakładanego – dłuższego okresu najmu (nie pomijając jednak zupełnie czynnika odszkodowawczego).

Elastyczność, jakiej oczekują najemcy, nie kończy się jednak na samym zarządzaniu wolumenem przestrzeni będącej przedmiotem najmu, czy też długością trwania najmu. Coraz częściej dotyczy to także samego sposobu gospodarowania powierzchnią – od możliwości bardziej swobodnego jej podnajmu, poprzez swobodę co do zmiany jej aranżacji, a w konsekwencji przeznaczenia
(np. z biurowego na usługowe lub socjalne i vice versa), aż do elastycznego zarządzania środkami przyznanymi przez wynajmującego w związku z zawartą umową (konwersja budżetu przyznanego na prace wykończeniowe na okresy bezczynszowe i odwrotnie).

A czy sama pandemia odciska swoją obecność w umowach najmu? Czy każda ze stron – zarówno wynajmujący, jak i najemca – oczekuje regulacji wpływu epidemii, pandemii czy wprost – koronawirusa na zakres ich praw i obowiązków umownych? Cóż, wydaje się, że po pierwszym szoku, gdy każda ze stron (oraz ich doradców) czuła instynktowną potrzebę zarządzenia tematem i zaadresowania tych kwestii w umowie, okazało się, że jak to w życiu bywa – więcej z tego problemów niż pożytku, i lepiej szybciej zamknąć umowę lub wynegocjować dodatkowe ustępstwo, niż upierać się przy zapisach związanych z pandemią. Zwłaszcza, że – przy odpowiednich zapisach umowy regulujących odpowiedzialność stron czy siłę wyższą – bez postanowień regulujących stricte kwestię COVID-19 spokojnie można się obejść.

Pozostają pytania – czy inne, bardziej standardowe zapisy umów najmu, takie jak prawo do obniżki czynszu lub do wypowiedzenia umowy, są negocjowane bardziej intensywnie niż w czasach
pre-pandemicznych? Czy obserwowane trendy staną się stałym elementem rynku biurowego? Odpowiem jak prawnik – to zależy. I choć trudno ocenić, co przyniesie przyszłość, jedno jest pewne: na razie rynek jest raczej rynkiem najemcy i zdaje się, że ta tendencja będzie się utrzymywać przynajmniej do kresu epidemii lub do czasu spadku podaży powierzchni biurowych, co także – w stosunkowo bliskiej perspektywie – może być skutkiem jej wystąpienia.

Alert prawny: Nowe ograniczenia w handlu i usługach

Posted on by adminTS

Ograniczenia w prowadzeniu działalności w obiektach handlowych lub usługowych o powierzchni sprzedaży lub świadczenia usług powyżej 2.000 mkw. wprowadzone na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z 6 listopada 2020 roku.

Przedstawiamy analizę Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 6 listopada 2020 r. („Rozporządzenie 6/11”) w kontekście wynikających z niego ograniczeń, zakazów i nakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, istotnych dla prowadzenia działalności handlowej i usługowej w obiektach handlowych i usługowych („Ograniczenia”).

I. WNIOSKI

1. W jakim okresie obowiązują Ograniczenia?

Ograniczenia obowiązują w okresie od dnia wejścia w życie Rozporządzenia 6/11 tj. 7 listopada 2020 r. do dnia 29 listopada 2020 r.

2. Jakich obiektów dotyczą Ograniczenia?

Ograniczenia dotyczą działalności prowadzonej w obiektach handlowych lub usługowych, w tym parkach handlowych, o powierzchni sprzedaży lub świadczenia usług powyżej 2.000 mkw.

Ograniczenia dotyczyć będą zatem działalności prowadzonej na terenie:
– galerii handlowych,
– parków handlowych,
– obiektów typu „mixed use”,
– innych obiektów, w których prowadzona jest działalność handlowa lub usługowa,
jeśli tylko powierzchnia sprzedaży lub świadczenia usług w takich obiektach przekracza 2.000 mkw.

3. Kto jest adresatem Ograniczeń?

Adresatem Ograniczeń są właściciele i najemcy powierzchni handlowych oraz powierzchni usługowych, chyba że prowadzona przez nich działalność nie została objęta zakazem.

4. Jaki jest charakter Ograniczeń?

Ograniczenia mają charakter generalny i negatywny, co oznacza, że obowiązuje zakaz handlu detalicznego oraz prowadzenia działalności usługowej, chyba że handel w danym sektorze lub dane usługi zostały wyraźnie dozwolone na mocy Rozporządzenia 6/11.

5. Jakie zakazy ustanowiono – powierzchnie handlowe?

Całkowicie zakazano właścicielom lub najemcom powierzchni handlowych w obiektach określonych w pkt 2 powyżej handlu detalicznego, z wyłączeniem prowadzenia działalności, która w przeważającej mierze polega na sprzedaży:
– żywności,
– produktów kosmetycznych innych niż przeznaczone do perfumowania lub upiększania,
– artykułów toaletowych,
– środków czystości,
– produktów leczniczych (w tym przez apteki lub punkty apteczne),
– wyrobów medycznych,
– środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego,
– gazet lub książek,
– artykułów budowlanych lub artykułów remontowych,
– artykułów dla zwierząt domowych,
– usług telekomunikacyjnych,
– części i akcesoriów do pojazdów samochodowych lub motocykli,
– paliw.

Powyższe oznacza, że dany podmiot może prowadzić działalność na terenie obiektu określonego w pkt 2 wyłącznie wówczas, gdy jego dominująca działalność polega na sprzedaży powyższych artykułów.

6. Jakie zakazy ustanowiono – powierzchnie usługowe?

Całkowicie zakazano właścicielom lub najemcom powierzchni handlowych w obiektach określonych w pkt 2 powyżej prowadzenia działalności usługowej, z wyłączeniem prowadzenia działalności, która w przeważającej mierze polega na świadczeniu usług:
– związanych z fryzjerstwem i zabiegami kosmetycznymi,
– optycznych,
– medycznych,
– bankowych,
– pocztowych, logistycznych oraz polegających na wydawaniu i odbieraniu przesyłek,
– ubezpieczeniowych,
– naprawy pojazdów samochodowych lub motocykli oraz naprawy lub wymiany opon i dętek,
– myjni samochodowych,
– ślusarskich,
– szewskich,
– krawieckich,
– pralniczych,
– gastronomicznych polegających wyłącznie na przygotowywaniu i podawaniu żywności na wynos lub na przygotowywaniu i dostarczaniu żywności.

Powyższe oznacza, że dany podmiot może prowadzić działalność na terenie obiektu określonego w pkt 2 wyłącznie wówczas, gdy jego dominująca działalność polega na świadczeniu usług w zakresie opisanym powyżej.

7. Zakaz prowadzenia działalności na wyspach handlowych

Wprowadzono całkowity zakaz prowadzenia działalności na wyspach handlowych. Zakaz ma charakter generalny, czyli dotyczy wszystkich podmiotów i wszystkich rodzajów działalności (handel detaliczny i działalność usługowa), bez wyjątków.

8. Kto jest adresatem Ograniczeń?

W zakresie zakazu handlu detalicznego oraz prowadzenia działalności usługowej, adresatami Ograniczeń są właściciele i najemcy powierzchni handlowych i usługowych.

Oznacza to, że zakaz jest kierowany do podmiotów, które są właścicielami lub najemcami powierzchni i daną działalność faktycznie prowadzą.

W zakresie działalności prowadzonej na wyspach handlowych – adresatami są wszyscy, którzy prowadzą działalność handlową lub usługową w takiej formie.

Zakaz nie jest kierowany do właścicieli, zarządców czy operatorów obiektów określonych w pkt 2, chyba że faktycznie, osobiście prowadzą oni w swoich obiektach działalność, która nie została wyraźnie dozwolona.

9. Czy obiekty handlowe lub usługowe o powierzchni sprzedaży lub świadczenia usług powyżej 2.000 mkw. mogą być otwarte w okresie do dnia 29 listopada 2020?

Rozporządzenie 6/11 nie nakłada na właścicieli, zarządców czy operatorów takich obiektów obowiązku zamknięcia obiektu. Jak zostało to wspomniane wyżej – Ograniczenia są skierowane do podmiotów faktycznie prowadzących działalność handlową lub usługową.

II. INNE WPROWADZONE ROZPORZĄDZENIEM 6/11 ZMIANY ISTOTNE DLA WŁAŚCICIELI I OPERATORÓW POWIERZCHNI HANDLOWYCH I USŁUGOWYCH

Wprowadzono zmianę w §7 ust. 4 Rozporządzenia 9/10, zgodnie z którą w:
– obiektach handlowych lub usługowych o powierzchni sprzedaży lub świadczenia usług powyżej 2.000 mkw.,
– placówkach handlowych w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 10 stycznia 2018 r. o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni oraz
– obiektach i placówkach świadczących usługi pocztowe
może przebywać nie więcej niż:
1) 1 osoba na 10 mkw. – w przypadku obiektów i placówek o powierzchni przeznaczonej w celu sprzedaży lub świadczenia usług nie większej niż 100 mkw.,
2) 1 osoba na 15 mkw. – w przypadku obiektów i placówek o powierzchni przeznaczonej w celu sprzedaży lub świadczenia usług większej niż 100 mkw.

Dotychczasowa regulacja (Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 października 2020 w brzmieniu z dnia 23 października 2020) przewidywała, w zakresie pkt 1) 5 osób na stanowisko kasowe, z wyłączeniem obsługi.

III. PODSTAWA PRAWNA

Niniejszy alert został sporządzony w oparciu o następujące akty prawne:

– Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 listopada 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii,

– Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 października 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, ze zmianami.

IV. ZASTRZEŻENIA

1. Niniejszy alert odnosi się wyłącznie do prawa polskiego obowiązującego w dacie jego sporządzenia i jest ograniczony do zakresu określonego w pkt I.

2. Niniejszy alert dotyczy materii, która może podlegać rozstrzygnięciu właściwych sądów lub organów administracji publicznej. Alert nie stanowi gwarancji, że ewentualne rozstrzygnięcie sądu lub organu administracji publicznej będzie zgodne z jego treścią.

W razie pytań, zapraszamy do kontaktu:

Michał Wielhorski
Adwokat / Partner Zarządzający
michal.wielhorski@actlegal-bsww.com
+48 605 911 303

Alicja Sołtyszewska
Radca Prawny / Partner
alicja.soltyszewska@actlegal-bsww.com
+48 604 608 728

Izabela Żmijewska
Adwokat / Starszy Prawnik
izabela.zmijewska@actlegal-bsww.com
+48 603 300 382

Zmiany w Prawie zamówień publicznych w związku z projektowaną specustawą „tarczą antykryzysową 4.0”

Posted on by adminTS

Projekt tzw. „tarczy antykryzysowej 4.0” trafił właśnie do Sejmu („Projekt Ustawy”). W przekazanej wersji znalazły się kolejne zmiany do już obowiązującej specustawy, w tym dotyczące Prawa zamówień publicznych („PZP”).

Projekt Ustawy dokonuje zmian obowiązującej ustawy z dnia 02 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych („Ustawa”).

Poniżej przedstawiamy syntetyczne podsumowanie projektowanych zmian.

1. WSZCZĘCIE POSTĘPOWANIA

Zmianie ulega przepis art. 40 ust. 1 PZP w ten sposób, że zamawiający wszczynając postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego nie będzie miał obowiązku zamieszczania ogłoszenia o zamówienia w miejscu publicznie dostępnym w swojej siedzibie, a jedynie na swojej stronie internetowej. Pozostałe obowiązki publikacje (konieczność przekazania ogłoszenie do Biuletynu Zamówień Publicznych oraz Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej) pozostają bez zmian.

2. PRACOWNICZE PLANY KAPITAŁOWE („PPK”)

Zmodyfikowano art.7 ustawy z 4 października 2018 r. o PPK, w ten sposób, że do umów o zarządzanie PPK oraz umów o prowadzenie PPK nie będzie się stosować przepisów ustawy z dnia 11 września 2019 r. ‒ Prawo zamówień publicznych („Nowe PZP”), jeżeli wartość zamówienia jest mniejsza niż progi unijne. Nowe PZP. Zmodyfikowany art. 7 wchodzi w życiem z dniem 1 stycznia 2021 r.

3. ZMIANY UMÓW

3.1. Projekt Ustawy zakłada automatyzm zmian umowy, w przypadku, w którym po stwierdzeniu, że okoliczności związane z wystąpieniem COVID19 wpływają na należyte wykonanie umowy – zamawiający w uzgodnieniu z wykonawcą – dokonuje zmiany umowy, o której mowa w art. 144 ust. 1 punkt 3 PZP.

3.2. Fakultatywność zmian.
W przypadku stwierdzenia, że okoliczności związane z wystąpieniem COVID19 mogą wpłynąć na należyte wykonanie umowy – zamawiający w uzgodnieniu z wykonawcą – może dokonać zmiany umowy zgodnie z art. 15r ust. 4 Ustawy, tj.: (i) zmiany terminu wykonania umowy lub jej części, lub czasowe zawieszenie wykonywania umowy lub jej części, (ii) zmiany sposobu wykonywania dostaw, usług lub robót budowlanych, (iii) zmiany zakresu świadczenia wykonawcy i odpowiadającą jej zmianę wynagrodzenia lub sposobu rozliczenia wynagrodzenia wykonawcy – o ile wzrost wynagrodzenia spowodowany każdą kolejną zmianą nie przekroczy 50% wartości pierwotnej umowy.

4. KARY UMOWNE

4.1. Kary umowne.
W okresie ogłoszenia stanu epidemicznego lub stanu epidemii i 90 dni od dnia odwołania stanu, zamawiający nie może potrącić kary umownej zastrzeżonej na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy – z wynagrodzenia wykonawcy lub z innych jego wierzytelności, jak również nie może dochodzić zaspokojenia z zabezpieczenia należytego wykonania umowy – o ile zdarzenie, w związku z którym zastrzeżono karę umowną, nastąpiło w okresie ogłoszonego stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.

4.2. Przedawnienie.
W okresie ogłoszonego stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii i przez 90 dni od dnia odwołania stanu, który obowiązywał jako ostatni, bieg terminu przedawnienia roszczenia zamawiającego (o zapłatę kary umownej) oraz terminu ważności zabezpieczenia należytego wykonania umowy nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu. Upływ terminów, o których mowa powyżej może nastąpić nie wcześniej niż po upływie 120 dni od dnia odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni.

5. ZALICZKI I PŁATNOŚCI CZĘŚCIOWE

Zamawiający będzie płacił wynagrodzenie w częściach, po wykonaniu części umowy w sprawie zamówienia publicznego lub udzielał zaliczki na poczet wykonania zamówienia – w przypadku umów w sprawie zamówienia publicznego zawieranych na okres dłuższy niż 12 miesięcy. W takim przypadku zamawiający:

5.1. określa w umowie procent wynagrodzenia wypłacanego za wykonanie poszczególnych jej części. Procentowa wartość ostatniej części wynagrodzenia nie może wynosić więcej niż 50% wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcy;

5.2. określa, że zaliczka nie może być mniejsza niż 5% wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcy;

5.3. określa, że w przypadku umów na roboty budowlane zawartych na dłużej niż 12 miesięcy i jeśli zamawiający przewiduje zapłatę wynagrodzenia w częściach, w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, zamawiający może wskazać wysokość ostatniej części płatności, która nie może wynosić więcej niż 50% wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcy

6. WADIUM

Możliwość żądania wniesienie wadium będzie fakultatywne – bez względu na wartość zamówienia

7. ZABEZPIECZENIE NALEŻYTEGO WYKONANIA UMOWY

7.1. Zasadniczo zamawiający może wymagać zabezpieczenia należytego wykonania umowy: (i) w wysokości: 5% ceny całkowitej podanej w ofercie albo maksymalnej wartości nominalnej zobowiązania zamawiającego wynikającego z umowy, natomiast: (ii) w wysokości 10 % – jeżeli jest to uzasadnione przedmiotem zamówienia lub wystąpieniem ryzyka związanego z realizacją zamówienia, co zamawiający opisał w specyfikacji istotnych warunków zamówienia.

7.2. Zamawiający może dokonać częściowego zwrotu zabezpieczenia należytego wykonania umowy po wykonaniu części zamówienia, jeżeli przewidział taką możliwość w specyfikacji istotnych warunków zamówienia.

Jednocześnie wskazujemy, że Krajowa Izba Odwoławcza wznowiła prace.

Na stronie https://www.uzp.gov.pl/strona-glowna/slider-aktualnosci/zasady-bezpieczenstwa-w-krajowej-izbie-odwolawczej/zasady-bezpieczenstwa-w-krajowej-izbie-odwolawczej można sprawdzić zasady bezpieczeństwa obowiązujące w KIO. Wśród najważniejszych:
– w holu ogólnym przy Kancelarii Urzędu Zamówień Publicznych i Krajowej Izby Odwoławczej może przebywać nie więcej niż 10 osób;
– w części korytarzowej przy salach rozpraw nie więcej niż 6 osób;
– w toaletach jednocześnie może przebywać 1 osoba;
– osoby przebywające w siedzibie Krajowej Izby Odwoławczej zobowiązane są do: (i) dokonania dezynfekcji rąk po wejściu do budynku, a przed wejściem do windy oraz przed wejściem na salę rozpraw (płyny do dezynfekcji rąk, mydło zapewnione są w siedzibie Krajowej Izby Odwoławczej); (ii) poddania się procesowi pomiaru temperatury przed wejściem na salę rozpraw; (iii) przestrzegania zasad bezpiecznego dystansu przestrzennego tj. do zachowania bezpiecznej odległości min. 2 m. pomiędzy sobą; (iv) posiadania i właściwego używania środków ochrony pozwalających na zakrycie ust i nosa; (v) przebywania w jednorazowych rękawiczkach ochronnych.

Jesteśmy do Państwa pełnej dyspozycji i służymy pomocą w ocenie Państwa sytuacji. Prosimy o kontakt w dowolnej chwili drogą elektroniczną lub telefonicznie:

Sebastian Pietrzyk – współkierujący praktyką zamówień publicznych
+48 606 406 531
sebastian.pietrzyk@actlegal-bsww.com

Marcelina Daszkiewicz – współkierująca praktyką zamówień publicznych
+48 665 667 670
marcelina.daszkiewicz@actlegal-bsww.com

Tarcza 3.0 – odmrożenie terminów sądowych i procesowych

Posted on by adminTS

W sobotę 16 maja 2020 r. weszła w życie większość przepisów tzw. tarczy antykryzysowej 3.0. Ustawa odmraża terminy sądowe i procesowe.

Kiedy ruszy bieg terminów i jak należy je liczyć?

Dotychczas w trakcie epidemii koronawirusa wstrzymany był bieg terminów procesowych i sądowych m.in. w postępowaniach cywilnych, karnych czy administracyjnych. Zamrożenie terminów przewidywał art. 15zzs ust. 1 wprowadzony tzw. tarczą antykryzysową 1.0 do ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Tarcza 3.0. przewiduje uchylenie ww. przepisu. Zgodnie z art. 68 ust. 1 i 2 nowelizacji terminy zaczną biec po upływie 7 dni od wejścia w życie ustawy, czyli 24 maja.

W przepisach tarczy 3.0 dostrzec można pewne niedociągnięcie legislacyjne. Mianowicie uchylenie przepisu o zamrożeniu terminów wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia ustawy (czyli 16 maja). Zatem brakuje podstawy prawnej do zawieszenia terminów pomiędzy 16 a 23 maja 2020 r. Jednak pomimo tego niedociągnięcia, intencje ustawodawcy są oczywiste. W naszej ocenie nie ma wątpliwości, że terminy zaczną biec dopiero 24 maja.

Należy zwrócić uwagę, że terminy wstrzymane, których bieg w ogóle nie rozpoczął się, rozpoczną bieg na nowo. Natomiast terminy, które zaczęły biec jeszcze przed wejściem w życie tarczy 1.0, a ich bieg uległ zawieszeniu, biegną nie od nowa, ale kontynuują swój bieg.

Przykład 1:

W dniu 31 marca 2020 r. weszła w życie ustawa zawieszająca bieg terminów. Sąd doręczył pozwanemu nakaz zapłaty 15 kwietnia 2020 r. Dwutygodniowy termin na złożenie sprzeciwu od nakazu zapłaty nie rozpoczął zatem w ogóle biegu. Nowa ustawa weszła w życie 16 maja 2020 r. Termin zaczyna biec po 7 dniach od wejścia w życie ustawy, czyli 24 maja 2020 r. jest pierwszym dniem terminu. Należy pamiętać, że termin nie może upłynąć w sobotę ani w niedzielę. Zatem w tym przypadku upływa dopiero 8 czerwca 2020 r.

Przykład 2:

Sąd doręczył pozwanemu nakaz zapłaty 18 marca 2020 r. W dniu 31 marca 2020 r. weszła w życie ustawa zawieszająca bieg terminów. Termin na złożenie sprzeciwu uległ zawieszeniu, jednak minęło już 12 dni z tego dwutygodniowego terminu (19 – 30 marca) i zostały jedynie 2 dni. Nowa ustawa weszła w życie 16 maja 2020 r. Termin zaczyna kontynuować bieg po 7 dniach od wejścia w życie ustawy, czyli dzień 24 maja 2020 r. jest 13 dniem terminu. Termin upływa zatem z końcem dnia 25 maja.

W przypadku pytań, zapraszamy do kontaktu:

Piotr Wojnar
Adwokat / Partner Zarządzający
piotr.wojnar@actlegal-bsww.com
+48 602 660 610, +48 22 420 59 59

Barbara Szczepkowska
Radca Prawny / Partner / Co-Head of Bankruptcy and Restructuring Practice
barbara.szczepkowska@actlegal-bsww.com
+48 602 260 127, +48 22 420 59 59

Marek Miszkiel
Radca Prawny / Partner / Co-Head of Bankruptcy and Restructuring Practice
marek.miszkiel@actlegal-bsww.com
+48 603 553 566, +48 22 420 59 59

Tarcza 3.0 – wideorozprawy i posiedzenia niejawne w sprawach cywilnych

Posted on by adminTS

W sobotę 16 maja 2020 r. weszła w życie większość przepisów ustawy z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz.U. z 2020 r. poz. 875), zwanej tarczą 3.0. Między innymi w procedurze cywilnej wprowadzono rozwiązania zwiększające możliwość przeprowadzania rozpraw w formie wideokonferencji oraz orzekania na posiedzeniach niejawnych.

Zgodnie z nową ustawą w okresie stanu epidemii i stanu zagrożenia epidemicznego oraz w ciągu roku od odwołania ostatniego z nich, w sprawach rozpoznawanych według k.p.c.:

• rozprawy przeprowadzane będą w formie wideokonferencji. Dotychczas warunkiem przeprowadzenia posiedzenia jawnego na odległość było przebywanie stron postępowania w budynkach sądów, np. w miastach swojego zamieszkania. Obecnie strony będą mogły uczestniczyć w rozprawie nie wychodząc z domu. Tradycyjne rozprawy będą mogły odbyć się wyjątkowo – w przypadkach, w których ich przeprowadzenie nie wywoła nadmiernego zagrożenia dla zdrowia osób w nich uczestniczących. Ustawodawca zostawił tutaj duże pole do interpretacji jakie kryteria przyjąć przy ocenie czy przeprowadzenie rozprawy nie wywoła nadmiernego zagrożenia dla zdrowia osób w nich uczestniczących. Wydaje się, że kryteriami takimi mogą być np. wiek uczestników postepowania, łączna liczba osób mających uczestniczyć w posiedzeniu, etap epidemii itp.;

• jeżeli sąd nie będzie miał możliwości przeprowadzenia wideorozprawy, a przeprowadzenie tradycyjnej rozprawy mogłoby zagrażać zdrowiu uczestników, sąd będzie mógł rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym, chyba że któraś ze stron się temu sprzeciwi. Sprzeciw będzie można wyrazić w terminie 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o skierowaniu sprawy na posiedzenie niejawne. O uprawnieniu do takiego sprzeciwu pouczone zostaną jedynie osoby działające bez profesjonalnego pełnomocnika;

• jeżeli ze względu na szczególne okoliczności prezes sądu tak zarządzi, członkowie składu, z wyjątkiem przewodniczącego i referenta sprawy, będą mogli brać udział w posiedzeniu za pomocą środków komunikacji elektronicznej (czyli będą mogli uczestniczyć w rozprawie z domu), z wyjątkiem posiedzenia, na którym dochodzi do zamknięcia rozprawy;

• w sprawach, w których postępowanie dowodowe zostało już przeprowadzone w całości, sąd może zamknąć rozprawę i wydać orzeczenie na posiedzeniu niejawnym po uprzednim odebraniu od stron lub uczestników postępowania stanowisk na piśmie;

• rozszerzono czasowy zakres zastosowania art. 374 k.p.c. dopuszczając możliwość rozpoznania na posiedzeniu niejawnym apelacji wniesionych przed 7 listopada 2019 r. (chyba że strona wniesie o przeprowadzenie rozprawy lub wnosiła o przeprowadzenie niepodlegającego pominięciu dowodu z zeznań świadków lub przesłuchania stron). Wniosek o przeprowadzenie rozprawy składa się w terminie 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o skierowaniu sprawy na posiedzenie niejawne. W przypadku cofnięcia pozwu, apelacji albo jeżeli zachodzi nieważność postępowania sąd rozpoznaje sprawę na posiedzeniu niejawnym.

W przypadku pytań, zapraszamy do kontaktu:

Piotr Wojnar
Adwokat / Partner Zarządzający
piotr.wojnar@actlegal-bsww.com
+48 602 660 610, +48 22 420 59 59

Barbara Szczepkowska
Radca Prawny / Partner / Co-Head of Bankruptcy and Restructuring Practice
barbara.szczepkowska@actlegal-bsww.com
+48 602 260 127, +48 22 420 59 59

Marek Miszkiel
Radca Prawny / Partner / Co-Head of Bankruptcy and Restructuring Practice
marek.miszkiel@actlegal-bsww.com
+48 603 553 566, +48 22 420 59 59

Ministerstwo Sprawiedliwości zapowiada uproszczoną procedurę restrukturyzacyjną

Posted on by adminTS

W odpowiedzi na wniosek o podjęcie działań legislacyjnych złożony przez kancelarię act BSWW Ministerstwo Sprawiedliwości poinformowało, że pracuje nad nową uproszczoną procedurą restrukturyzacyjną dla przedsiębiorców.

Na początku epidemii kancelaria act BSWW złożyła do Ministerstwa Sprawiedliwości wniosek o wprowadzenie zawieszenia obowiązku zgłaszania wniosków o ogłoszenie upadłości. Taka regulacja została wprowadzona tarczą antykryzysową 2.0, choć w nieco innej formie niż proponowaliśmy. W zeszły piątek otrzymaliśmy oficjalną odpowiedź na nasze postulaty legislacyjne. Ministerstwo wskazało m.in. dlaczego nie zdecydowano się na wstrzymanie ogłaszania upadłości na wniosek wierzyciela w przypadku, gdy niewypłacalność dłużnika wywołana została przez COVID-19. Mianowicie, zdaniem Ministerstwa najlepszą ochronę przed wnioskiem wierzyciela o ogłoszenie upadłości stanowi zgłoszenie przez dłużnika wniosku restrukturyzacyjnego. W przypadku bowiem zbiegu wniosków: upadłościowego i restrukturyzacyjnego pierwszeństwo zasadniczo ma wniosek restrukturyzacyjny. Trzeba wskazać, że nie jest to jednak takie proste.

Niestety procedura restrukturyzacyjna w obecnym kształcie nie jest dostosowana do zjawiska masowych niewypłacalności, które obecnie ma miejsce. Sądy nie nadążały z orzekaniem nawet przed epidemią, gdy wpływ spraw był standardowy. Bardzo często od złożenia wniosku restrukturyzacyjnego do otwarcia postępowania albo zgromadzenia wierzycieli celem głosowania nad układem mijało tyle czasu – niekiedy wiele miesięcy – że spółka traciła możliwość wykonania układu i pozostawała jej jedynie upadłość. Obecnie, gdyby wszyscy przedsiębiorcy mający problemy finansowe zgłosili wnioski restrukturyzacyjne, sądy zostałyby zakorkowane na lata. Należałoby uprościć przepisy na tyle, żeby sądy były w stanie „taśmowo” otwierać restrukturyzacje. Po drugie procedura restrukturyzacyjna jest droga i, z pewnymi wyjątkami, mogą sobie na nią pozwolić raczej duże podmioty gospodarcze, które mają środki na zaspokojenie kosztów postępowania. Z praktyki wynika, że przeciętnie przedsiębiorca powinien zabezpieczyć ponad 100 tys. zł na koszty. Oczywiście zależy to od okoliczności konkretnej sprawy. Przykładowo samo wynagrodzenie zarządcy w postępowaniu sanacyjnym to kwota od ok. 15 tys. (co w praktyce raczej się nie zdarzyło) do ponad 1 mln zł. Przepisy należałoby więc uprościć w kierunku zminimalizowania tych kosztów. Po trzecie, samo przygotowanie wniosku restrukturyzacyjnego i wszystkich załączników, w tym wstępnego planu restrukturyzacyjnego, jest czasochłonne i skomplikowane. Procedura wymaga odformalizowania.

Ministerstwo poinformowało w swoim piśmie, że przygotowuje zmiany przepisów pozwalające na przeprowadzenie restrukturyzacji w okresie trwania stanu epidemii oraz w ograniczonym czasie następującym po stanie epidemii, w uproszczonej procedurze. To bardzo dobra informacja. Brakuje bowiem prostej i szybkiej procedury, zrozumiałej dla przedsiębiorców, która pomogłaby wyjść z kryzysu spowodowanego epidemią. Oby nowe przepisy rzeczywiście otworzyły przedsiębiorcom drzwi do restrukturyzacji.

W razie pytań, zapraszamy do kontaktu.

Piotr Wojnar
Adwokat / Partner Zarządzający
piotr.wojnar@actlegal-bsww.com
+48 602 660 610, +48 22 420 59 59

Barbara Szczepkowska
Radca Prawny / Partner / Co-Head of Bankruptcy and Restructuring Practice
barbara.szczepkowska@actlegal-bsww.com
+48 602 260 127, +48 22 420 59 59

Zmiany w Prawie zamówień publicznych w związku z projektowaną specustawą „tarczą antykryzysową 2.0”

Posted on by adminTS

Projekt tzw. „tarczy antykryzysowej 2.0” trafił właśnie do Sejmu („Projekt Ustawy”). W przekazanej wersji znalazły się kolejne zmiany do już obowiązującej specustawy, w tym dotyczące Prawa zamówień publicznych („PZP”). Poniżej przedstawiamy syntetyczne podsumowanie projektowanych zmian.

1. ZMIANY W ZAKRESIE UMÓW O ZAMÓWIENIE PUBLICZNE

1.1. Pozostawiono rozwiązania dotyczące możliwości modyfikacji zawartej umowy PZP – w zakresie terminów, sposobu realizacji zamówienia lub zakresu świadczenia a także wyłączenia odpowiedzialności zamawiających (również zamawiających sektorowych) za odstąpienie od ustalenia i dochodzenia od wykonawców należności (np. kar umownych) lub dokonanie zmiany umowy, na zasadach określonych w projekcie.

1.2. Dodano nową okoliczność, która wpływa lub może wpłynąć na realizację umowy (związaną z COVID-19) i o której strony powinny się informować. Według Projektu Ustawy są to: „inne okoliczności, które uniemożliwiają bądź w istotnym stopniu ograniczają możliwość wykonania umowy”.

1.3. Dotychczasowe okoliczności, jak również nowo projektowane w równym stopniu mają dotyczyć podwykonawców, jak i dalszych podwykonawców.

1.4. Dodano przepis precyzujący dla wykonawców mających siedzibę poza Rzeczpospolitą Polską o treści: „w przypadku wykonawców mających siedzibę lub wykonujących działalność związaną z realizacją umowy poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w miejsce dokumentów, o których mowa w pkt 1–5, składa się dokumenty wydane przez odpowiednie instytucje w tych krajach lub oświadczenia tych wykonawców”.

1.5. Projekt Ustawy zmienia też zasadę zmiany umowy o zamówienie publiczne w zakresie wynagrodzenia w ten sposób, że obecne postanowienie o treści: „zmianę zakresu świadczenia wykonawcy i odpowiadającą jej zmianę wynagrodzenia wykonawcy – o ile wzrost wynagrodzenia spowodowany każdą kolejną zmianą nie przekroczy 50% wartości pierwotnej umowy” będzie zastąpione postanowieniem: „zmianę zakresu świadczenia wykonawcy i odpowiadającą jej zmianę wynagrodzenia lub sposobu rozliczenia wynagrodzenia wykonawcy”. Oznacza to, że zmiana wynagrodzenia lub sposoby rozliczenia będzie „szła zawsze w parze” ze zmianą zakresu świadczenia, czyli na podstawie przepisów specustawy (zarówno obowiązującej, jak i projektowanej) nie jest możliwe żądanie samej zmiany wynagrodzenia (sposobu rozliczania) bez jednoczesnej zmiany zakresu świadczenia.

1.6. Projekt Ustawy wprowadza regulację dotyczącą formy zawierania umów o zamówienie publiczne w następujący sposób: „W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz związanych z nimi ograniczeń w przemieszczaniu się, umowy o zamówienie publiczne zawierane są pod rygorem nieważności w formie pisemnej, albo za zgodą zamawiającego w postaci elektronicznej opatrzonej kwalifikowanym podpisem elektronicznym”.

1.7. Przewiduje się, że przepisy Projektowanej Ustawy będą miały zastosowanie do umów o zamówienie publiczne, do których nie stosuje się przepisów PZP.

1.8. Wprowadzono analogiczne zasady informowania się stron i zmiany umów dla stron umów offsetowych zawartych na podstawie przepisów ustawy z dnia 26 czerwca 2014 r. o niektórych umowach zawieranych w związku z realizacją zamówień o podstawowym znaczeniu dla bezpieczeństwa państwa.

1.9. Na marginesie przypominamy, iż zmiana umowy o zamówienie publiczne wymaga osiągnięcia porozumienia pomiędzy stronami tej umowy i zawarcia aneksu do umowy, co oznacza, że nie stanowi samodzielnego roszczenia żadnej ze stron, powodującego automatyczną zmianę tej umowy. Dotyczy to również zmian, które mogłyby być związane z obecną sytuacją zagrożenia COVID-19.

2. ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZAMAWIAJĄCYCH

Pozostawiono bez zmian postanowienia dotyczące „wyłączenia odpowiedzialności” zamawiających, wynikającej z ustawy o dyscyplinie finansów publicznych, za działania polegające na dokonaniu zmiany umowy o zamówienie publiczne lub odstąpienia od ustalenia i dochodzenia należności powstałych w związku z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy w sprawie zamówienia publicznego na skutek okoliczności związanych z COVID-19.

3. KRAJOWA IZBA ODWOŁAWCZA

1.1. Obecnie Urząd Zamówień Publicznych wspólnie z Krajową Izbą Odwoławczą oraz Ministerstwem Rozwoju pracują nad wznowieniem rozpatrywania odwołań przez Krajową Izbę Odwoławczą.

1.2. Z informacji zawartych na stronie UZP wynika, że przygotowany został tymczasowy tryb orzekania Krajowej Izby Odwoławczej na podstawie dokumentacji przekazanej przez strony postępowania, przy czym wymaga to dodatkowych zmian organizacyjnych i legislacyjnych.

W niniejszej sytuacji nadal rekomendujemy wnoszenie odwołania w postaci elektronicznej, opatrzonej kwalifikowanym podpisem elektronicznym.

Podtrzymujemy wszystkie naszej zalecenia dotyczące wykonawców i zamawiających w związku z zaistniałą sytuacją, które wskazaliśmy w naszych poprzednich alertach, do których Państwa odsyłamy (alert 1 i alert 2).

Jesteśmy do Państwa pełnej dyspozycji i służymy pomocą w ocenie Państwa sytuacji. Prosimy o kontakt w dowolnej chwili drogą elektroniczną lub telefonicznie:

Sebastian Pietrzyk – współkierujący praktyką zamówień publicznych
+48 606 406 531
sebastian.pietrzyk@actlegal-bsww.com

Marcelina Daszkiewicz – współkierująca praktyką zamówień publicznych
+48 665 667 670
marcelina.daszkiewicz@actlegal-bsww.com

Podejmowanie uchwał organów spółek kapitałowych a ograniczenia wynikające z obowiązującego stanu epidemii. Aktualizacja: 01.04.2020 r.

Posted on by adminTS

Zamknięcie granic, odwołane loty oraz znaczące ograniczenia w organizowaniu zgromadzeń i przemieszczaniu się wynikające z obecnego stanu epidemii mogą istotnie utrudnić bieżące funkcjonowanie spółek, a w szczególności podejmowanie uchwał przez wspólników, zarządy i rady nadzorcze.

Brak możliwości podjęcia uchwał przez zgromadzenie wspólników czy zarząd może negatywnie wpływać na funkcjonowanie spółki, a nawet powodować paraliż jej działalności biznesowej.

Wychodząc naprzeciw potrzebom wspólników i członków organów spółek, podpowiadamy, jakie rozwiązania pozwolą zminimalizować utrudnienia wynikające z obowiązywania stanu epidemii, oraz podsumowujemy zmiany Kodeksu spółek handlowych przyjęte w ramach tzw. tarczy antykryzysowej na podstawie ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw („Ustawa”).

Rada nadzorcza

Funkcjonowanie rad nadzorczych może zostać uproszczone poprzez zastosowanie następujących mechanizmów:
– podejmowanie uchwał w trybie pisemnym (obiegowo);
– głosowanie nad uchwałą za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej;
– oddanie głosu przez członka rady nadzorczej na piśmie za pośrednictwem innego członka rady nadzorczej.

Obecnie, w wyniku uchwalenia i wejścia w życie Ustawy, podejmowanie uchwał w ww. trybach jest możliwe bez konieczności określania podstawy takiego działania w umowie spółki lub statucie (chyba że umowa lub statut spółki wprost wyłączą taką możliwość).

Ponadto, w wyniku zmian przepisów Kodeksu spółek handlowych wprowadzonych Ustawą, w trybie pisemnym (obiegowo) oraz za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej mogą zostać podjęte także uchwały dotyczące: spraw wprowadzonych do porządku obrad na posiedzeniu rady nadzorczej, wyborów przewodniczącego i wiceprzewodniczącego rady nadzorczej, powołania członka zarządu oraz odwołania i zawieszania w czynnościach tych osób.

Zarząd

Na podstawie Ustawy zmienione zostały także przepisy Kodeksu spółek handlowych dotyczące podejmowania uchwał zarządów spółek kapitałowych. W związku z tymi zmianami, na mocy ustawy dopuszczalne jest obecnie:
– uczestniczenie w posiedzeniach zarządu przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość (chyba że umowa lub statut spółki wprost wyłączają taką możliwość);
– podejmowanie uchwał zarządu w trybie pisemnym (obiegowo) lub za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej (chyba że umowa lub statut spółki wprost wyłączają taką możliwość);
– oddanie głosu przez członka zarządu na piśmie za pośrednictwem innego członka zarządu (chyba że umowa lub statut spółki wprost wyłączają taką możliwość).

Zgromadzenia wspólników oraz walne zgromadzenia akcjonariuszy

Zgromadzenia wspólników (w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością) i walne zgromadzenia akcjonariuszy (w spółce akcyjnej) mogą odbywać się wyłącznie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Powinny się one odbywać w miejscowości będącej siedzibą spółki lub innym miejscu wskazanym umową spółki lub ustalonym przez wszystkich wspólników.

W przypadku gdy wspólnicy nie mogą osobiście spotkać się na zgromadzeniu, mogą skorzystać z następujących rozwiązań:

1) Ustanowienie pełnomocnika do głosowania na zgromadzeniu

Wspólnik lub akcjonariusz może ustanowić pełnomocnika, który będzie w jego imieniu uczestniczyć w zgromadzeniu oraz wykonywać na nim prawo głosu (o ile ustawa lub umowa spółki nie zawierają w tej kwestii ograniczeń).

Pełnomocnictwo do głosowania powinno być udzielone na piśmie pod rygorem nieważności.

Pełnomocnikami na zgromadzeniu wspólników nie mogą być członkowie zarządu danej spółki oraz jej pracownicy.

2) Głosowanie pisemne (w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością)

W spółce z ograniczoną odpowiedzialnością istnieje możliwość podejmowania uchwał wspólników w trybie pisemnym, tj. poprzez:
– podjęcie uchwały na piśmie (poprzez wyrażenie pisemnej zgody wspólników na daną uchwałę); albo
– wyrażenie przez wszystkich wspólników zgody na przeprowadzenie głosowania pisemnego, a następnie przeprowadzenie głosowania pisemnego nad uchwałą.

Głosowanie pisemne może się odbyć niezależnie od miejsca, w którym znajdują się wspólnicy.

Tryb obiegowego podjęcia uchwał nie może być jednak stosowany do wszystkich uchwał – przykładowo, nie mogą być podejmowane w takim trybie uchwały wymagające zachowania tajności głosowania (np. uchwały dot. odwołania członków zarządu lub uchwały w innych sprawach osobowych).

3) Udział w zgromadzeniu przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej

Istnieje możliwość uczestnictwa wspólników w zgromadzeniu za pomocą środków komunikacji elektronicznej (wideokonferencja, telekonferencja itp.).

W ramach Ustawy, ustawodawca dopuścił możliwość uczestniczenia w zgromadzeniu przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej, niezależnie od tego czy umowa lub statut spółki taki tryb przewidują (chyba że postanowienia umowy lub statutu wprost wyłączą podejmowanie uchwał w ten sposób).

Zgodnie z Ustawą, warunki udziału w zgromadzeniu przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej są następujące:
– o udziale w zgromadzeniu przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej, postanawia zwołujący to zgromadzenie,
– w zawiadomieniu o zgromadzeniu konieczne jest zamieszczenie informacji o sposobie uczestniczenia w tym zgromadzeniu, wypowiadania się w jego trakcie, wykonywania na nim prawa głosu oraz wniesienia sprzeciwu od podjętej uchwały bądź uchwał,
– w trakcie zgromadzenia musi być zapewniona dwustronna komunikacja w czasie rzeczywistym, zaś wszystkie osoby uczestniczące w zgromadzeniu, a przebywające poza miejscem odbywania zgromadzenia, muszą mieć zapewnioną możliwość wypowiadania się w toku zgromadzenia,
– uczestniczenie i głosowanie na zgromadzeniu wspólnicy mogą wykonywać również przez pełnomocników, wykonując prawo głosu przed lub w toku zgromadzenia.

Szczegółowe zasady udziału w zgromadzeniu przy wykorzystywaniu środków komunikacji elektronicznej powinny zostać określone w regulaminie przyjętym przez radę nadzorczą (zaś w przypadku braku rady nadzorczej w spółce z o.o. – regulaminie przyjętym uchwałą wspólników, która może zostać podjęta bez odbycia zgromadzenia wspólników).

Taki tryb nie jest jednak równoważny z odbyciem zgromadzenia całkowicie wirtualnie. Oznacza to w szczególności, że:
– zgromadzenie powinno odbyć się w określonym miejscu na terenie Polski, wyznaczonym zgodnie z przepisami KSH i umową spółki;
– w miejscu zgromadzenia musi stawić się jego przewodniczący i protokolant (lub notariusz – w przypadku protokołów sporządzanych w formie aktu notarialnego), a pozostałe osoby uczestniczące w zgromadzeniu mogą komunikować się elektronicznie;
– ze zgromadzenia należy sporządzić pisemny protokół.

W przypadku spółek publicznych Ustawa wprowadza także obowiązek zapewnia transmisji obrad walnego zgromadzenia w czasie rzeczywistym.

Ponadto, w ramach Ustawy wprowadzone zostały przepisy regulujące tryb potwierdzania przez spółkę otrzymania, zarejestrowania i policzenia głosu oddanego elektronicznie – jednak przepisy te wchodzą w życie od 3 września 2020 r.

4) Wykorzystanie systemu teleinformatycznego

Podjęcie uchwał wspólników przy wykorzystaniu wzorca uchwały udostępnionego w systemie teleinformatycznym jest możliwe wyłącznie w przypadku spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, które zostały założone za pomocą wzorca umowy w systemie teleinformatycznym.

Podjęcie takiej uchwały nie wymaga formalnego zwołania zgromadzenia wspólników, a jedynym warunkiem jej podjęcia jest wykonanie co do niej prawa głosu przez wszystkich wspólników, poprzez złożenie oświadczenia w systemie teleinformatycznym.

Składanie oświadczeń w ramach głosowania nad uchwałą w tym trybie wymaga opatrzenia ich podpisem elektronicznym, kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem zaufanym.

Wydłużenie terminów na sporządzenie i zatwierdzenie sprawozdań finansowych w związku z COVID-19

Ustawa przewiduje również rozwiązania mające na celu uniknięcie przez spółki problemów związanych z terminowym odbyciem zwyczajnego zgromadzenia wspólników (w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością) oraz zwyczajnego walnego zgromadzenia (w spółce akcyjnej), których przedmiotem jest m.in. zatwierdzenie sprawozdania finansowego spółki za ubiegły rok obrotowy.

Uchwalona Ustawa zawiera upoważnienie do wydania rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych, na mocy którego minister, w przypadku ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, może określić m.in. inne terminy zatwierdzenia sprawozdań finansowych, biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia prawidłowej realizacji tych obowiązków

W dniu 31 marca 2020 r. wydane zostało rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie określenia innych terminów wypełniania obowiązków w zakresie ewidencji oraz w zakresie sporządzenia, zatwierdzenia, udostępnienia i przekazania do właściwego rejestru, jednostki lub organu sprawozdań lub informacji (Dz.U. 2020 poz. 570), na mocy którego przesunięciu uległ termin na sporządzenie jednostkowych sprawozdań finansowych, sprawozdań z działalności jednostek oraz skonsolidowanych dokumentów finansowych grup kapitałowych.

Na mocy rozporządzenia:
– terminy na sporządzenie rocznego sprawozdania finansowego i sprawozdania z działalności jednostki oraz skonsolidowanego sprawozdania finansowego i sprawozdania z działalności grupy kapitałowej zostały wydłużone o 3 miesiące, to jest sprawozdania te powinny być sporządzone nie później niż w ciągu 6 miesięcy od dnia bilansowego (w przypadku, gdy rok obrotowy kończy się 31 grudnia 2019 roku, to termin upłynie z dniem 30 czerwca 2020 roku);
– terminy na zatwierdzenie sprawozdania finansowego i sprawozdaniem z działalności jednostki oraz skonsolidowanego sprawozdania finansowego i sprawozdania z działalności grupy kapitałowej zostały wydłużone o 3 miesiące, to jest sprawozdania te powinny być zatwierdzone nie później niż 9 miesięcy od dnia bilansowego (jeśli rok obrotowy kończy się 31 grudnia 2019 roku, to termin upłynie z dniem 30 września 2020 roku).

W przypadku jednostek podlegających nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego powyższe terminy uległy wydłużeniu o 2 miesiące.

Wydłużone terminy mają zastosowanie do obowiązków dotyczących roku obrotowego kończącego się po dniu 29 września 2019 r., jednak nie później niż w dniu 30 kwietnia 2020 r., których termin wykonania nie upłynął przed dniem 31 marca 2020 r.

Rozporządzenie weszło w życie w dniu 31 marca 2020 r.

Polityka wynagrodzeń

Ustawa zakłada również, że w przypadku ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, minister właściwy do spraw instytucji finansowych może, w drodze rozporządzenia, określić inny termin podjęcia przez walne zgromadzenie spółki uchwały w sprawie polityki wynagrodzeń członków zarządu i rady nadzorczej, o którym mowa w art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 16 października 2019 r. o zmianie ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych oraz niektórych innych ustaw.

W przypadku wydania przez ministra takiego rozporządzenia, uchwała walnego zgromadzenia w sprawie polityki wynagrodzeń powinna zostać podjęta w terminie określonym w takim rozporządzeniu.

***

Wiele z przedstawionych wyżej rozwiązań może znacząco uprościć i przyspieszyć funkcjonowanie organów spółek i ich bieżącą działalność, nie tylko w okresie stanu epidemii i wynikających z niego ograniczeń.

Mając zatem na uwadze zarówno obowiązujące jak i planowane regulacje, już teraz warto zadbać o uwzględnienie w umowach spółek odpowiednich postanowień, przygotowanie wymaganych regulaminów, czy też udzielenie odpowiednich pełnomocnictw.

Nasz zespół prawa spółek pozostaje do Państwa dyspozycji. Zapraszamy do kontaktu.

Marek Wojnar
marek.wojnar@actlegal-bsww.com
+48 601 379 610, +48 22 420 59 59

Piotr Wojnar
piotr.wojnar@actlegal-bsww.com
+48 602 660 610, +48 22 420 59 59

Janusz Szeliński
janusz.szelinski@actlegal-bsww.com
+48 501 108 468, +48 22 420 59 59

Katarzyna Góra
katarzyna.gora@actlegal-bsww.com
+48 609 255 616, +48 22 420 59 59

Aleksandra Sztajer
aleksandra.sztajer@actlegal-bsww.com
+48 731 208 274, +48 22 420 59 59

Brak wymogu zatwierdzenia memorandum przez KNF w przypadku ofert kroczących – ułatwienia dla przedsiębiorców w związku z epidemią koronawirusa

Posted on by adminTS

W Pakiecie Impulsów Nadzorczych na rzecz Bezpieczeństwa i Rozwoju w obszarze rynku kapitałowego Komisja Nadzoru Finansowego zapowiedziała ułatwienia dla przedsiębiorców dotyczące m.in. procedowania dokumentów ofertowych. Przepisy uchwalonej 31 marca 2020 r. „tarczy antykryzysowej” istotnie taką zmianę przewidują w przypadku memorandum informacyjnego składanego do Komisji Nadzoru Finansowego w związku z tzw. ofertami kroczącymi.

Nowelizacją ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz. U. z 2005, nr. 184, poz. 1539 ze zm.), „Ustawa o ofercie”, która weszła w życie 30 listopada 2019 r., wprowadzono regulację, zgodnie z którą oferta publiczna papierów wartościowych kierowana do mniej niż 150 osób fizycznych lub prawnych na państwo członkowskie, innych niż inwestorzy kwalifikowani, w przypadku której liczba osób, do których jest ona kierowana, wraz z liczbą osób, do których kierowane były takie oferty publiczne, tego samego rodzaju papierów wartościowych, dokonane w okresie poprzednich 12 miesięcy, przekracza 149, wymaga opublikowania memorandum informacyjnego, które podlega zatwierdzeniu przez Komisję.

Innymi słowy liczba złożonych propozycji nabycia w okresie 12 miesięcy podlega zsumowaniu i jeśli ma przekroczyć 149 adresatów, taka oferta wymaga publikacji memorandum informacyjnego zatwierdzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego (przy czym Ustawa o ofercie przewiduje wyjątek – jeżeli oferta kierowana jest wyłącznie do posiadaczy tego samego rodzaju papierów wartościowych tego samego emitenta lub do podmiotów, którym zaoferowano obligacje emitenta w ramach zamiany wierzytelności z tytułu wykupu uprzednio wyemitowanych innych obligacji tego emitenta).

Przyjęta 31 marca 2020 r. ustawa o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2020, poz. 568) przewiduje, że w przypadku ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, w okresie obowiązywania tych stanów oraz w okresie miesiąca po ich odwołaniu, w przypadku tego rodzaju ofert publicznych nie będzie stosować się wymogu zatwierdzenia przez Komisję Nadzoru Finansowego memorandum informacyjnego.

Oznacza to istotne ułatwienie proceduralne dla emitentów, którzy będą chcieli pozyskiwać kapitał w drodze kilku ofert kierowanych do mniej niż 150 adresatów innych niż inwestorzy kwalifikowani.

W razie pytań, zapraszamy do kontaktu:

Piotr Wojnar
Adwokat / Partner Zarządzający
piotr.wojnar@actlegal-bsww.com
+48 602 660 610, +48 22 420 59 59

Małgorzata Stefaniak
Radca Prawny / Partner
malgorzata.stefaniak@actlegal-bsww.com
+48 692 546 207, +48 22 420 59 59